-
Хутагт Хувилгаад
ЭРДЭНЭ ХАМБА ЛАМ ЛУВСАНЦЭРЭНДАМБИЙДОНМЭ
Түшээт хан аймгийн “Эрдэнэ хамба”-ын отгийн ард олон тахин шүтэж байсан Эрдэнэ хамба лам нь эртний Энэтхэг, Түвдэд 4 үе хувилан төржээ. Монголд хувилан төрсөн анхдугаар дүр хувилгаан цорж Лувсанжамц (1654-1727) бол 6-р дүр нь Лувсанцэрэндамбийдонмэ юм. Тэрээр Засагт хан аймгийн Баатар ван Базарвааний төрсөн ах ба Нинмавын ёсыг баримталдаг, санаанд багташгүй ид шидийг үзүүлдэг нэгэн байжээ. Хүрээ нь мянга гаруй ламтай, жилд нэг удаа улаан сахиусны бүрэн цам гардагаараа Монгол даяар алдартай байсан бөгөөд…
Цааш унших -
Хутагт Хувилгаад
ОЙРАДЫН ЗАЯ БАНДИДА НАМХАЙЖАМЦ 1599-1662
Монгол-Ойрадын их эрдэмтэн, төр, шашны нэрт зүтгэлтэн, соён гэгээрүүлэгч, гүүш Зая бандида Нaмхайжамц Равжамба нь Ойрадын Хошууд угсааны ноёны гэрт 1599 онд мэндэлжээ. V далай лам Агваанлувсанжамцыг гэлэн санваар хүртэж, санваар төгс 10 гэлэнгийн нэгээр сонгогдож байсан тэрбээр Дөрвөн Ойрад, Ижил мөрний Халимаг, Торгуудад бурханы шашныг эх хэлээрээ дэлгэрүүлэхийг зоригдон хүн ардаа гэгээрүүлж байсан юм. 1648 онд Баруун Монголын аман аялгуунд тохируулан зохиосон Тод үсэг, 1642 онд төвд хэлнээс монгол хэлнээ хөрвүүлсэн “Банчин хутагтын тууж”…
Цааш унших -
Хутагт Хувилгаад
ЕГҮЗЭР ХУТАГТ ГАЛСАНДАШ 1870-1930
Монголын тал нутагт билэг ухаан, эрдэм чадлаараа Егүзэр хутагт хэмээн алдаршисан Галсандаш 1870 онд Халхын Сэцэн хан аймаг, одоогийн Сүхбаатар аймгийн Эрдэнэцагаан сум, Дорнод аймгийн Матад сумын нутагт Жамсранжавын хүү болон мэндэлжээ. 1874 онд VII Егүзэр хувилгааны дүр хэмээн залагдаж, хутагтын ширээнд залагдсан ажээ. Бага наснаасаа Төвд, Манж, Хятад хэл сурч, шашны номд шамдан суралцаж байжээ. Урьд Түвдэд дөрвөн үе хувилж явсны дараа Монголд төрсөн анхдугаар дүр нь хувилгаан Лувсанданзанренчин II дүр ЛувсанбалданIII дүр ЛувсанданзаннамжилIV…
Цааш унших -
Хутагт Хувилгаад
ЭРДЭНЭ МЭРГЭН БАНДИД АГВААН-ИШСАМБУУ 1846-1896
Нэгэн хүн ханцуйндаа домбо хийгээд “Энэ хүүхдэд нэр өгмөөр байна” гэхэд Домбо гэж нэрлэ гэжээ. Чинхүү айлдсан эрхэм бол “Жэдорын хамбо” хэмээн олноо алдаршсан, шог зохиолч Агваанхайдавын хойд дүр яруу найрагч Агваан-Ишсамбуу нь 1846 онд Булган аймгийн Бүрэгхангай сумын нутагт Зүрхийн ороох гэдэг газар Цаян зайсангийнд мэндэлжээ. Зүүн Со гүний хүрээ гэж алдаршсан Шадавдаржаалин хийдэд хувраг болж шавилан суужээ. Ишсамбуугийн зохиосон “Сарасвадыг баясалгах яруу дуу” 1873, “Ашдын хүслийг бүтээгч”, “Наран саран яруу чимэг” 1888, зэрэг…
Цааш унших -
Хутагт Хувилгаад
АНХДУГААР БОГД ЖИВЗУНДАМБА ЛУВСАНДАМБИЙЖАНЦАН (1635‐1723)
Өндөр гэгээн Занабазар бол Монгол улсын төр-нийгэм, шашин-соёлын нэрт зүтгэлтэн, шарын шашны анхны тэргүүн буюу анхдугаар Богд Жавзандамба хутагт байв. Тэрээр 1635 онд Халхын Түшээт хан Гомбодоржийн хоёрдугаар хөвгүүн болж, Ханджамц хатанаас одоогийн Өвөрхангай аймгийн Зүйл сумын Есөн зүйл гэдэг газар Ишдорж нэртэйгээр мэндэлжээ. Гурван сүүдэртэйдээ Жамбалцанжод номыг цээжээр унших, Энэтхэгийн азарын хэлээр ярих зэрэг сонин гайхамшигийг үзүүлж байв. 1640 онд Далай лам , Банчин Богдоос Жавзундарнатын хувилгаанаар тодруулан Занабазарыг 5 настай байхад нь Их…
Цааш унших