-
Хутагт Хувилгаад
ЕГҮЗЭР ХУТАГТ ГАЛСАНДАШ 1870-1930
Монголын тал нутагт билэг ухаан, эрдэм чадлаараа Егүзэр хутагт хэмээн алдаршисан Галсандаш 1870 онд Халхын Сэцэн хан аймаг, одоогийн Сүхбаатар аймгийн Эрдэнэцагаан сум, Дорнод аймгийн Матад сумын нутагт Жамсранжавын хүү болон мэндэлжээ. 1874 онд VII Егүзэр хувилгааны дүр хэмээн залагдаж, хутагтын ширээнд залагдсан ажээ. Бага наснаасаа Төвд, Манж, Хятад хэл сурч, шашны номд шамдан суралцаж байжээ. Урьд Түвдэд дөрвөн үе хувилж явсны дараа Монголд төрсөн анхдугаар дүр нь хувилгаан Лувсанданзанренчин II дүр ЛувсанбалданIII дүр ЛувсанданзаннамжилIV…
Цааш унших -
Хутагт Хувилгаад
ЛАМЫН ГЭГЭЭНИЙ V ДҮР ПРИНЛАЙТОГМИД 1862-1907
Ламын гэгээн урьд Энэтхэг, Төвд оронд Гаваабал, Галсандов, Чойжи лонбо, Гэлэн Жанцан нарын зэрэг эрдэмтэн мэргэд болон хувилан төрж байв. Ламын гэгээн Лувсанданзанжанцан нь бага наснаасаа тойн хувраг болж өндөр гэгээн Занабазарын дотны шавь болж, багшийнхаа зөвлөсний дагуу Төвдийн Дашлхүнбэ хийдэд Банчин Богд Чойжижан цангийн дэргэд удаан сууж, судар тарнийн гүн ухааны ном үзэж судалсан байна. Төвдөд 7 жил суралцаж, анагаах ухааны номонд мэргэжсэн оточ нарт олгодог Лхажэ цол хүртэж байв. Ламын гэгээн Лувсанданзанжанцангийн дараагийн…
Цааш унших -
Хутагт Хувилгаад
ЭРДЭНЭ МЭРГЭН БАНДИД АГВААН-ИШСАМБУУ 1846-1896
Нэгэн хүн ханцуйндаа домбо хийгээд “Энэ хүүхдэд нэр өгмөөр байна” гэхэд Домбо гэж нэрлэ гэжээ. Чинхүү айлдсан эрхэм бол “Жэдорын хамбо” хэмээн олноо алдаршсан, шог зохиолч Агваанхайдавын хойд дүр яруу найрагч Агваан-Ишсамбуу нь 1846 онд Булган аймгийн Бүрэгхангай сумын нутагт Зүрхийн ороох гэдэг газар Цаян зайсангийнд мэндэлжээ. Зүүн Со гүний хүрээ гэж алдаршсан Шадавдаржаалин хийдэд хувраг болж шавилан суужээ. Ишсамбуугийн зохиосон “Сарасвадыг баясалгах яруу дуу” 1873, “Ашдын хүслийг бүтээгч”, “Наран саран яруу чимэг” 1888, зэрэг…
Цааш унших -
Хутагт Хувилгаад
ТҮШЭЭТ ХАН АЙМГИЙН ДАЙЧИН ВАНГИЙН ХОШУУНЫ ДАНДАР АГРИМБА (1835—1915)
ТҮШЭЭТ ХАН АЙМГИЙН ДАЙЧИН ВАНГИЙН ХОШУУНЫ ДАНДАР АГРИМБА (1835—1915) Дандар аграмба нь Төвөдийн XIII Далай лам Түвдэнжамцын номын багш бөгөөд тэрбээр буддын утга зохиолын алдарт цоморлиг Ганжуурын ботиудын алдаа мадгийг нартан, дэргэ, жони, ража, хятад хуучин болон шунхан бар, «Жалзэтэмбанма» хэмээх бичмэл Ганжууруудтай харьцуулан тулгаж ариутган шүүсэн. Ганжуурыг шинжлэн судлахын үндэс болсон зөв эхийг тогтооход үнэлж баршгүй хувь нэмэр болсон тул Далай лам Түвдэнжамц тэргүүтэн Төвдийн мэргэд «урьд хожид гараагүй гайхамшиг сайн номлол» гэж ихэд…
Цааш унших -
Хутагт Хувилгаад
ОЙРАДЫН ЗАЯ БАНДИДА НАМХАЙЖАМЦ 1599-1662
Монгол-Ойрадын их эрдэмтэн, төр, шашны нэрт зүтгэлтэн, соён гэгээрүүлэгч, гүүш Зая бандида Нaмхайжамц Равжамба нь Ойрадын Хошууд угсааны ноёны гэрт 1599 онд мэндэлжээ. V далай лам Агваанлувсанжамцыг гэлэн санваар хүртэж, санваар төгс 10 гэлэнгийн нэгээр сонгогдож байсан тэрбээр Дөрвөн Ойрад, Ижил мөрний Халимаг, Торгуудад бурханы шашныг эх хэлээрээ дэлгэрүүлэхийг зоригдон хүн ардаа гэгээрүүлж байсан юм. 1648 онд Баруун Монголын аман аялгуунд тохируулан зохиосон Тод үсэг, 1642 онд төвд хэлнээс монгол хэлнээ хөрвүүлсэн “Банчин хутагтын тууж”…
Цааш унших