-
Хутагт Хувилгаад
БИГЭРИЙН НОМУН ХАНЫ V ДҮР ВАНЧИНСҮРЭН
Ванчинсүрэн нь өөрийн шавь буюу Засагт ханы “Номун хан хутагт”-ын хошууны засаг барьсан сүүлчийн хутагт билээ. Тэрбээр 1896 онд мэндэлж, 7 насандаа “Номун хан хутагт”-ын V дүрээр тодрон хошууны ардуудад бурхны ном сургаалийг тайлан таниулахын зэрэгцээ тэдний аж амьдралыг тохинуулан сайжруулахын төлөө бүхнээ зориулсан удирдагч байсан юм. “Номун хан хутагт”-ын V дүрээс дөрөв нь Монголд эргэн төрсөн ба энэ хутагтын нэрээр овоглосон хошуу буюу шавь нь Халхын Засагт хан Гэлэг-Ямпил анхдугаар дүрийн Лувсангэлэгийг 1733 онд…
Цааш унших -
Хутагт Хувилгаад
ХАЛХЫН ЗАЯ БАНДИДА VI ДҮР ЛУВСАНТҮВДЭНЧОЙЖИНЯМ ЖАМБАЦЭРЭН 1905-1937
Зая бандида Лувсанпринлэй нь урьд Энэтхэг, Түвдэд Галдан Шонну, Лодойравдан, Чоглойнамжил нарын дүрээр хувилан мэндэлж байв. Заяын гэгээний VI дүр Жамбацэрэнг 1930-‐аад оны үед хилс хэрэгт хэлмэгдүүлэн баривчилж гянданд хорьсон байна. Нэг удаа шоронгийн хуяг гяндандаа түгжээд харуулдан зогсож байх үед “Зая гэгээн зах дээр жороо хар морь уначихсан явж байна” хэмээн олон хүн хэлжээ. Ингэхэд хуяг гяндангаа шалгаж үзэхэд Зая гэгээн байж байсан байна. Энэ явдлаас хойш ард түмний дунд барьж болдоггүй Зая, Байцааж…
Цааш унших -
Хутагт Хувилгаад
САМАДИ БАНДИДА НОМЧ ЭРДЭНЭ ЯЛГУУСАН ХАМБА НАРАН ХУТАГТ 1914-1932
Энэтхэгийн наян дөрвөн шидтэний нэг Бирва буюу Нар баригчийн хувилгаан Дэчинодсалбалсанбо гэгээнтэн гурван цагийг торолтгүй тольдох тэргүүтэн эгэлийн орноос хэтийдсэн цаглашгүй эрдэм шидийг эрхшээн төржээ. Урьд үеийн хувилгаадын онол мэдлээн умарталшүйгээр эрхшээсэн тул дээд доод завсрын гурван хоролыг буцаахад хүч чадал нь ихтэйгээрээ алдартай. Наран хутагт 23 удаа хувилан төрсөн их хутагт бөгөөд Энэтхэг оронд есөн үе, Түвэд оронд арван үе, Хачийн оронд Банчиншагажишири гэсэн нэг үе, Монгол оронд дөрвөн үе хувилгаан тодоржээ. Монгол орноо…
Цааш унших -
Хутагт Хувилгаад
ЭРДЭНЭ МЭРГЭН БАНДИД АГВААН-ИШСАМБУУ 1846-1896
Нэгэн хүн ханцуйндаа домбо хийгээд “Энэ хүүхдэд нэр өгмөөр байна” гэхэд Домбо гэж нэрлэ гэжээ. Чинхүү айлдсан эрхэм бол “Жэдорын хамбо” хэмээн олноо алдаршсан, шог зохиолч Агваанхайдавын хойд дүр яруу найрагч Агваан-Ишсамбуу нь 1846 онд Булган аймгийн Бүрэгхангай сумын нутагт Зүрхийн ороох гэдэг газар Цаян зайсангийнд мэндэлжээ. Зүүн Со гүний хүрээ гэж алдаршсан Шадавдаржаалин хийдэд хувраг болж шавилан суужээ. Ишсамбуугийн зохиосон “Сарасвадыг баясалгах яруу дуу” 1873, “Ашдын хүслийг бүтээгч”, “Наран саран яруу чимэг” 1888, зэрэг…
Цааш унших -
Хутагт Хувилгаад
ЛОВОН ШИРЭЭТ ЛАМЫН IV ДҮР РИНЧЭНДОРЖ
ЛОВОН ШИРЭЭТ ЛАМЫН IV ДҮР РИНЧЭНДОРЖ Ловон ширээтийн хоёр, гурав, дөрөвдүгээр дүрийг хошууны ноёд, лам нараас Халхын шарын шашны тэргүүн Богд Жавзандамба хутагтад сунтаг айлтгаж, Богд гэгээний лүндэнгээр тодруулж байжээ. Халхын шарын шашны тэргүүн VIII Богд Жавзандамба хутагт бээр Бадаргуулт төрийн хорин нэгдүгээр оны (1895) хөхөгчин хонь жил, Түшээт хан аймгийн Бишрэлт гүний хошууны Галсангийн хөвгүүн Ринчэндоржийг ловон ширээт ламын дөрөвдүгээр дүр мөн хэмээн айлдаж, тамгагүй хутагтаар өргөмжилсөн бөгөөд тухайн үед Рэнцэндорж хөвгүүн таван настай…
Цааш унших