-
Хутагт Хувилгаад
АНХДУГААР БОГД ЖИВЗУНДАМБА ЛУВСАНДАМБИЙЖАНЦАН (1635‐1723)
Өндөр гэгээн Занабазар бол Монгол улсын төр-нийгэм, шашин-соёлын нэрт зүтгэлтэн, шарын шашны анхны тэргүүн буюу анхдугаар Богд Жавзандамба хутагт байв. Тэрээр 1635 онд Халхын Түшээт хан Гомбодоржийн хоёрдугаар хөвгүүн болж, Ханджамц хатанаас одоогийн Өвөрхангай аймгийн Зүйл сумын Есөн зүйл гэдэг газар Ишдорж нэртэйгээр мэндэлжээ. Гурван сүүдэртэйдээ Жамбалцанжод номыг цээжээр унших, Энэтхэгийн азарын хэлээр ярих зэрэг сонин гайхамшигийг үзүүлж байв. 1640 онд Далай лам , Банчин Богдоос Жавзундарнатын хувилгаанаар тодруулан Занабазарыг 5 настай байхад нь Их…
Цааш унших -
Хутагт Хувилгаад
ЭРДЭНЭ МЭРГЭН БАНДИД АГВААН-ИШСАМБУУ 1846-1896
Нэгэн хүн ханцуйндаа домбо хийгээд “Энэ хүүхдэд нэр өгмөөр байна” гэхэд Домбо гэж нэрлэ гэжээ. Чинхүү айлдсан эрхэм бол “Жэдорын хамбо” хэмээн олноо алдаршсан, шог зохиолч Агваанхайдавын хойд дүр яруу найрагч Агваан-Ишсамбуу нь 1846 онд Булган аймгийн Бүрэгхангай сумын нутагт Зүрхийн ороох гэдэг газар Цаян зайсангийнд мэндэлжээ. Зүүн Со гүний хүрээ гэж алдаршсан Шадавдаржаалин хийдэд хувраг болж шавилан суужээ. Ишсамбуугийн зохиосон “Сарасвадыг баясалгах яруу дуу” 1873, “Ашдын хүслийг бүтээгч”, “Наран саран яруу чимэг” 1888, зэрэг…
Цааш унших -
Хутагт Хувилгаад
ИЛДЭН БЭЙЛИЙН ХОШУУНЫ НОРОВЛИН ХИЙДИЙН ХУВИЛГААН ЛАМ СОДНОМЖАМЦ
ИЛДЭН БЭЙЛИЙН ХОШУУНЫ НОРОВЛИН ХИЙДИЙН ХУВИЛГААН ЛАМ СОДНОМЖАМЦ Агваандамба хувилгааны гуравдугаар дүр Содномжамц нь Цогт тайжын удам Илдэн хошуу ноёны ууган хүү болж төрсөн бөгөөд гэрээс гарсан тойн хүн тул дүү Норовжанцан нь засаг барьж байжээ. 1937 оны үед Хужиртын рашаан дээр байхад нь баривчлан гучин нэгний сүүдэртэйд нь хэлмэгдүүлсэн байна. Содномжамц хувилгаан 1931 онд баригдаж Улаанбаатар хотын Зайсангийн шоронд хоригдож байхдаа дуртай цагтаа шоронгоос гараад явчихдаг тул шоронгийн дарга нь: …‘’Та гарах үедээ бидэнд…
Цааш унших -
Хутагт Хувилгаад
БАРИ ЛАМ III ДҮРИЙН ХУВИЛГААН РИНЧЭНДАВААДОРЖ/1920-1977/
БАРИ ЛАМ III ДҮРИЙН ХУВИЛГААН РИНЧЭНДАВААДОРЖ/1920-1977/ Түшээт хан аймгийн Говь түшээ гүний хошуу одоогийн Дундговь аймгийн Эрдэнэдалай суманд тайж Ванчэнсономын гэрт 1920 онд мэндэлжээ. Гурван настайд нь VIII Богд Жавзандамба хутагт Бари ламын хойд дүрийн хувилгаанаар тодруулан, ширээнд залж өлмий бат оршихын ерөөлийг Говь түшээ гүний хошууны Минжүүр ёнзон төвд хэлээр зохиосон судрыг 1930- д оны үед Онгийн гурван хийдэд уншдаг байжээ. Бари ламын хувилгаан дүрээр залагдсан Ринчэндаваадорж нь 1937 он хүртэл Онгийн голын Гүнджамбалин…
Цааш унших -
Хутагт Хувилгаад
ТАРГАН БАНДИДА ЦЭВЭЛВАНЧИГДОРЖ
ТАРГАН БАНДИДА ЦЭВЭЛВАНЧИГДОРЖ Сайн ноён хан аймгийн Агь үйзэн гүний хошуу хүрээний хувилгаан лам. Цэвэлванчигдорж (1836-1894) “Тарган бандид”, “Эрдэнэ бишрэлт мэргэн бандид” хэмээн олны дунд алдаршсан. Тэрээр «Мал адгуулагч дор туслахын учир адуу, тэмээ, үхэр, хонь, ямаан сүргийг арчлан эдлэх, эмчлэн засах арга» хэмээх таван номыг төвд хэлээр бичсэн нь Монголчуудын мал маллагааны арга, газар нутаг бүрийн өвөрмөц сонин арга барилыг бичиг судрын гэрч баримт, хууччуулын аман уламжлалыг түшиглэн нарийн нягт судлан тэмдэглэж, Энэтхэг, Төвд,…
Цааш унших